Giza haragiaren sukaldeko liburua

Mariví Martín Espinósaren idazketa egonaldia
otsailaren 28tik martxoaren 18ra
Egoitzak - Leiho bat

Leiho bat: AZALAren berezko zalaparta.

Idazlan hau 2017an abiatu zen. Suspertu joan den udaberrian suspertu zen, eta bultzada berria hartu zuen Azalan lekua hartzea erabaki nuenean: babesleku hotza eta lehorra, nire habitataren oso bestelakoa, epela eta hezea.

Nire egonaldiarekin batera (2022ko martxorako aurreikusia), egoitza hau osatuko da nire absentziarekin: bertara etorri aurreko hilabeteetan, aurre-testuak izango direnak osatzen eta bidaltzen joango naiz. Horietan, esku artean dudan izugarrizko dokumentazio piloaren inguruan eta denbora honetan kontuan hartu izan ditudan ikuspegi posibleen aniztasunari buruz arituko naiz. Idaztea helburu jakinik gabe, hori da kontua: nire pentsamenduetan barrena paseatzea mamuak nola, ahotik jaiotzen zaizkidan gogoetei arreta berezia eskainiz.

Izenburuak adierazten duen legez, fikzio hauen gaia antropofagia da —gizakiak giza haragia jateko ohitura alegia—, eta egia esan, gaia ez da nolanahikoa. Batzuek, ordea, maisutasunez landu dute fikzio hau bera, umore surrealistaren ikuspuntutik (Roland Topor, La cocina caníbal) edo abenturazko eleberri historikoaren ikuspuntutik (Juan Jose Saer, El entenado), baina nirea beste mundu bat da, sukaldaria izan naiz, eta sukaldaritza izan ere materiari buruzko langintza da.

Nire asmoa errealitate objektiboaren zurrunbiloetan murgiltzea da eta, horretarako, etxeko tresna bat erabiliko dut: sukaldaritza liburu bat. Zehazki, nire erreferentzia sukaldaritzaren ikerketa mota klasikoak dira, hain zuzen haragi-elikagai bakar bat lantzen dutenak bere esanahi kulturalaren, geopolitikoaren eta gastronomikoaren zentzurik zabalenean. Horrek lau dimentsio txertatzeko aukera ematen dit, eta horietako dimentsio bakoitzak bere historia luzea eta propioa du:

  1. Ohitura antropofagoak eta haien motibazioak (lehen aztarnak duela 800.000 urtekoak dira, Atapuercan aurkitu ziren, Azala dagoen tokitik 100 kilometrora baino ez)
  2. Haragiaren sukaldatzea eta horrek berekin dakartzan gatazka moralak, bereziki haragi hori lortzeko eta kontsumitzeko metodoei buruzkoak; izan ere, metodo horiek elkarren mendeko harremanetik, animalia izaki gisa baliogabetzera pasa dira.
  3. Sukaldaritza idatzia eta horrek botere politikoarekin eta ekonomikoarekin duen lotura, eta testu-produkzio horrek nola lagundu duen ere, zalantza izpirik gabe, botere patriarkal menderatzailearen egiturak mantentzen.
  4. Jankidearen gorputza eta haren kontraesan lurtar guztiak; argaltasuna eta opulentzia, gastronomia eta gastroanomia, behin betiko bizitza eta hildako gorpuekiko tratua.

Idazten dudan hori fikzioa denez, ezin dut aldez aurretik jakin nolako errealitatea izango den idatziko dudana, eta, beraz, Azalan egingo dudan egoitza baliagarria izango zait proiektu honetan funtsezkoa den galdera bati erantzuna ematen laguntzeko: Zer praktika, zer gailu, zer estrategia, zer esperientzia… hurbil daitezke errealitate horretara?

Marivi Martin Espinos, (Valentzia, 1970). Kazetaritzan lizentziatua. Aspalditik ari da gizarte ekintzan, autogestioan eta hiriko talde komunetan, 80ko hamarkadatik zehazki. 90eko hamarkadan, Valentziako Erkidegoko kultura-komunikazioan, tokiko irratien koordinazioan eta antzerki- eta dantza-jaialdietarako ekoizpen eragilean aritu zen. ‘El Temps’ eta ‘El Puntu’ aldizkarietan kultura-erredaktorea da, eta kultura-azterketen egilea TGVrako eta Gandiako Udalerako. Hurrengo hamarkadan, Valentziako Unibertsitateko Kultura Kudeaketako Masterreko irakasle elkartua (2004-2009) eta VEO Nazioarteko Jaialdiko zuzendari artistikoa (2006-2011) izan zen. 2011tik aurrera, La cuina furtiva gastronomiaren inguruko aktibismoaren proiektua garatzen du, janariaren dimentsioei eta narrazioei buruzko praktikak proposatuz. 2017an, lan-merkatua utzi eta fikziozko idazketa-prozesua hasi zuen, sukaldaritzari, film-irudiari eta arte biziei lotuta.